Hôm nay lại có bạn thắc mắc là làm chiffon mãi mà ko thành công, bánh cứ xẹp lép mãi. Vì vậy, tớ đăng lại bài này lên đây cho các bạn tiện theo dõi ( đây là bài kĩ thuật của tớ viết cho CLB bánh Baking Corner của Món Ngon Việt Nam
Chiffon là một loại bánh khó. Bởi nó đòi hỏi sự chính xác ở mọi khâu trong quá trình làm. Nhiều người thất bại trước thử thách mang tên Chiffon. Nhiều người bỏ cuộc, dừng lại trước chiffon. Tuy nhiên, nếu không mắc phải 7 lỗi sau, bạn hoàn toàn có thể vượt qua thử thách này:
- Đánh trứng chưa đủ độ cứng
- Đánh trứng quá tay
- Tỉ lệ nguyên liệu sai lệch
- Trộn hỗn hợp bột bánh sai kĩ thuật: quá kĩ, quá mạnh
- Nhiệt độ nướng không hợp lí
- Dùng sai khuôn
- Không úp ngược bánh ngay sau khi lấy ra khỏi lò
Dù bạn mắc lỗi nào trong các lỗi trên, thì kết quả luôn luôn là một chiếc bánh không hoàn hảo: lõm, xẹp, thắt eo, thậm chí bết, đặc, ướt
Trước khi bắt bài bắt bệnh, chúng ta sẽ cùng tìm hiểu về quá trình hình thành bánh nhé.
Trong hỗn hợp bột bánh sẽ có các hơi khí, có sẵn trong bọt khí từ trứng đánh bông. Nhiệt độ cao trong lò nướng sẽ làm cho khí này phồng lên, giúp bánh nở. Đồng thời protein (từ bột mì và trứng) cứng lại tạo ra các thớ bánh, hay nói cách khác là hình thành kết cấu vững chắc cho bánh.
Nhiệt độ truyền vào bánh làm bánh cứng dần ( chín dần ) Nhiệt từ phía dưới sẽ đẩy bánh nở cao lên phía trên. Nhiệt xung quanh sẽ làm thành bánh chín cứng và dính lại giúp bánh leo cao.
Trở lại với các lỗi, chúng ta sẽ lần lượt phân tích xem điều gì sẽ xảy ra khi bạn mắc phải các lỗi kể trên.
1. Đánh trứng chưa đủ
Bọt khí trong bột bánh Chiffon sinh ra nhờ đánh bông lòng trắng trứng. Nên lỗi hay nguyên nhân đầu tiên làm cho bánh không nở được có thể là do đánh trứng chưa đủ, bọt khí ít hoặc yếu nên dễ bị vỡ trong khi trộn bột.
Với lỗi này, hỗn hợp lòng trắng trứng sẽ nhanh chóng bị xẹp xuống dưới sức nặng của hỗn hợp lòng đỏ. Bánh đem nướng sẽ không thể nở lên được. Kết quả quá trình nướng của chúng ta là một hỗn hợp có định hình nhưng xẹp lép và ướt át.
Lòng trắng trứng đánh bông có rất nhiều mốc như bông mềm, bông cứng và rất cứng, cho nên tùy theo công thức mà mình sẽ quyết định mức độ bông cần thiết của trứng. Nhưng cơ bản, lòng trắng trứng phải đủ cứng để có thể đứng thẳng trên phới khi ta đưa ngược phới lên trên, mà vẫn giữ được độ bóng mượt.
2. Đánh trứng quá tay
Khi đánh quá tay, các bong bóng khí bị thổi phồng quá mức khiến lớp mang trứng-đường bị kéo giãn mỏng. Hỗn hợp lòng trắng trứng đánh bông mất đi độ đàn hồi, dẻo dai và trở nên nhẹ xốp như bong bóng xà phòng. Chưa kể, nếu bạn vẫn tiếp tục “quá” hỗn hợp lòng trắng và đường sẽ trở lại trạng thái lỏng.
Hỗn hợp nhẹ và mỏng manh này sẽ rất khó để trộn với hỗn hợp lòng đỏ. Bạn sẽ không thể trộn đều mà thu về một hỗn hợp lợn cợn những “hạt” lòng trắng trứng.
Nếu cố sức làm cho hỗn hợp một mịn và mượt, bạn cũng sẽ lại thu về một hỗn hợp lỏng mà trong đó các bong bóng khí đã vỡ gần hết.
Chiếc bánh thu được nếu không lồi lõm và chai, khô thì cũng sẽ lại là một chiếc bánh không nở – như ở trường hợp (1)
Để tránh bị quá tay, khi trứng đã bông, bạn nên đánh với tốc độ chậm lại 1 nấc, hoặc vừa đánh vừa kiểm tra chứ không nên bỏ bẵng quá trình đánh trứng.
3. Tỉ lệ nguyên liệu sai lệch
Chiffon là một loại bánh nhẹ có tỉ lệ bột khá thấp so với chất lỏng. Với tỉ lệ chông chênh như vậy, bất kì sự sai khác nào cũng khiến bánh bị biến đổi.
Bạn có thể thêm 1 chút bột – ok – bánh sẽ đứng hơn 1 chút. Nhưng nếu cái “chút” của bạn lớn hơn chút nữa, bạn sẽ gặp rắc rối ngay lập tức. Rắc rối đầu tiên là hỗn hợp lòng đỏ của bạn trở nên quá đặc, và để trộn được nó cho đều mượt thì bạn sẽ phải nhào trộn quá nhiều, dẫn đến hỗn hợp bột sinh ra gluten nhiều hơn cần thiết. 1 chiếc bánh chai, khô và dai sẽ không phải là điều gì đó đáng ngạc nhiên.
Ngược lại, nếu lượng chất lỏng của bạn lớn – điều này có thể đến bởi bạn cân nguyên liệu sai, hoặc cũng chỉ đơn giản là do những quả trứng của bạn lớn hơn mức bình thường – thì hỗn hợp bột quá lỏng cũng sẽ làm lỏng lẻo kết cấu của bánh. Kết quả thì mình không nói nữa nhé J
Một chiếc cân với đơn vị nhỏ nhất là gr sẽ luôn là người bạn đồng hành tốt của bạn trong bếp.
4. Trộn hỗn hợp bột bánh sai kĩ thuật: quá kĩ, quá mạnh
Một lỗi thường gặp khác là trong quá trình trộn lòng trắng trứng đã đánh bông với các nguyên liệu còn lại, người làm trộn sai kĩ thuật hoặc trộn quá lâu, quá kĩ cũng có thể làm vỡ nhiều bọt khí, dẫn đến việc bánh nở kém hoặc không nở được.
Kĩ thuật trộn trong làm bánh là fold-in. Kĩ thuật này bản chất là quá trình phủ-trộn-phủ-trộn để cho 2 nguyên liệu thấm-hòa dần vào nhau. Bạn đặt nghiêng bát khoảng 30-45 o rồi dùng spatula đảo 1 chiều từ dưới đáy tô trộn lên, phủ hỗn hợp thứ nhất vào hỗn hợp thứ 2, đồng thời trộn hỗn hợp thứ 2 vào hỗn hợp thứ nhất. ( trong chiffon, đó là 1 hỗn hợp: lòng trắng+đường và lòng đỏ+bột )
Nhẹ nhàng và dứt khoát, kĩ thuật fold-in không hề khó chút nào đâu :>
5. Nhiệt độ nướng không hợp lí
Chiffon vốn có kết cấu bất ổn nên việc lấy ra khỏi lò, bánh bị co nhẹ và xẹp đi một chút không phải là điều gì bất thường.
Tuy nhiên, nếu chiếc bánh của bạn nở nhanh trong lò, đẹp và cao, nhưng xẹp dần trong giai đoạn cuối và cuối cùng là xẹp lép. Hoặc nở với tốc độ bình thường, cao rất lí tưởng nhưng sau khi lấy ra khỏi lò (và úp ngược) thì mặt bánh bị xẹp/ đáy bánh bị lõm/ thành bánh bị co vào (thắt eo). Nguyên nhân rất có thể là do chiếc lò nướng.
Mỗi chiếc lò sẽ có nhiệt độ khá khác nhau, không phải lúc nào cũng chuẩn như bạn đặt.
Khi nhiệt độ trong lò cao hơn so với mức cần thiết, hoặc nhiệt độ trên cao hơn nhiệt dưới, làm cho khí trong bánh phồng lên nhanh làm bánh nở nhanh. Kết cấu yếu do ít bột của chiffon thì lại không đủ vững vàng để theo kịp sự nở quá nhanh này. Mặt khác, vì nhiệt độ bên ngoài quá cao nên phần ngoài bánh (mặt và thành bánh) sẽ chín và cứng lại rất nhanh, cản trở việc truyền nhiệt bên trong bánh, làm cho lượng chất lỏng trong bánh không được hấp thụ hết, và quá trình chuyển hóa của protein trong lõi của bánh cũng bị cản trở. Do vậy, mặt trên và phía ngoài bánh chín, và cháy xém nhưng trong lõi bánh vẫn dư ẩm và chưa chín hẳn. Bánh xẹp lép nhanh chóng và bết lại.
Khi nhiệt độ hơi thấp hơn bình thường, hoặc thời gian nướng bánh chưa đủ, làm cho phần bên ngoài bánh đủ chín nhưng phần lõi bánh chưa chín hết, chất lỏng vẫn còn nhiều, bánh còn ẩm nhiều. Sau khi lấy ra khỏi lò, lượng ẩm này không thoát được hết nên đọng lại trong lõi của bánh, kéo mặt bánh xuống, hoặc làm lõm đáy bánh, thắt eo quanh thành bánh
Để có thể kiểm soát tốt nhiệt độ trong lò, ngoài kinh nghiệm ra, các bạn nên sắm một chiếc nhiệt kế trong lò để đảm bảo kết quả của bạn luôn luôn 100% như ý.
6. Dùng sai khuôn
Ta đều biết nhiệt độ cao truyền vào trong bánh sẽ làm chính bánh. Quá trình này cần thời gian và rõ ràng là sẽ không diễn ra đồng đều ở mọi chỗ trong bánh. Mặt bánh và những phần tiếp xúc với thành khuôn sẽ được truyền nhiệt trước tiên nên sẽ nở và chín trước, sau đó mới tới các phần ở giữa.
Nếu bạn dùng khuôn tròn, quá trình trên sẽ hiện lên rất rõ. Phía thành bánh sẽ nở phồng lên trong khi phần giữa vẫn còn lõm. Sau một thời gian, phần lõm này sẽ phồng lên nốt. Lúc này, phần bánh phía thành khuôn đã chín và cứng lại.
Đến đoạn này, hẳn các bạn lại đang nhìn thấy kết quả tương tự như ở lỗi thứ (5): khi thành bánh chín mà phần giữa chưa chín hẳn. Và cái lõi của khuôn tube xuất hiện chính xác là để điều này không xảy ra. Phần lõi kim loại này sẽ truyền nhiệt độ vào phần trung tâm của bánh, giúp cho bánh chín đồng. Bánh chín đều, tơi xốp, hơi nước bốc đi nhanh và nhiều hơn nhưng bánh vẫn đủ ẩm mà không bị bết. Hơn thế, phần lõi này cùng với thành khuôn chính là giá đỡ để bánh có thể bám vào và leo lên cao. ( Chính vì lí do này nên khuôn chiffon KHÔNG bao giờ được chống dính) Nếu bánh không có giá đỡ, bánh sẽ không đủ vững vàng để tự định hình sau khi hơi nóng trong các bóng khí không còn.
7. Không úp ngược bánh ngay sau khi lấy ra khỏi lò
Lỗi này không phải là một lỗi nghiêm trọng nhưng thường làm chúng ta khá phiền lòng khi gỡ bánh ra khỏi khuôn và thấy bánh lõm tương đối ở đáy.
Thực chất của cái sự úp ngược khuon này là để hơi nước trong lòng bánh được phân tán đều và thoát ra từ từ để tránh kéo xẹp bánh xuống.
Sau khi hơi nước và nóng thoát hết thì bánh cũng từ từ co nhẹ lại là tự rơi ra khỏi khuôn, Đây là mục đích thứ 2 khi ta úp ngược khuông xuống.
Ngoài ra, cái sự úp ngược khuôn này cũng thường có một lỗi đi kèm: các bạn thường hay úp khuôn xuống mặt phẳng kín. Điều này khiến cho hơi nước trong bánh không thoát đi được nên mặt bánh thậm chí còn võng hơn. Khi lấy bánh ra, bạn cũng có thể gõ nhẹ đáy khuôn xuống vài cái cho hơi nước phân tán đều. Sau đó bạn kê khuôn bánh lên rack hong bánh, hoặc nếu không có thì dùng 3 cái chén nhỏ/bát nhỏ để kê cao khuôn bánh lên.
Trên đây là tất cả các lỗi mà ta thường hay mắc phải và cách khắc phục.
Chúc các bạn có được những thành phẩm ưng ý.